Ünite: BT.6.2. ETİK VE GÜVENLİK
Konu: BT.6.2.1. Etik Değerler
BT.6.2.1.1. İnternet etiğinin önemini ifade eder.
BT.6.2.1.2. Etik ilkelerin ihlali sonucunda karşılaşılabilecek durumlara örnekler verir.
BT.6.2.1.3. Siber zorbalık kavramını açıklayarak korunma amacıyla alınabilecek önlemleri tartışır. Günlük plan.
ETİK DEĞERLER
İnternet Etiği:
İnternet üzerinde iletişimde bulunurken doğru ve ahlaki olan davranışlarla, yanlış ve ahlaki olmayan davranışları belirleyen kurallar bütünüdür. İnternet etiği, gerçek hayatta insanlara gösterdiğiniz saygı ve nezaketin internet ortamında da gösterilmesidir.
İnternet üzerinde iletişimde bulunurken doğru ve ahlaki olan davranışlarla, yanlış ve ahlaki olmayan davranışları belirleyen kurallar bütünüdür. İnternet etiği, gerçek hayatta insanlara gösterdiğiniz saygı ve nezaketin internet ortamında da gösterilmesidir.
SİBER ZORBALIK: Bilişim teknolojilerini kullanarak yapılan zorbalıklara siber zorbalık denir.
Siber tuzaklardan kurtulmanın yolları
En Çok Görülen Bilişim Suçları
•Dolandırıcılık (kredi kartı dolandırıcılığı)
•Sahte hesap açılması
•Yasa dışı yayınlar
•Korsan yazılım kullanımı ve dağıtımı
•Siber zorbalık türü suçlar
•Hacking
İnternet ortamında gezinirken ya da iletişim kurarken uymamız gereken önemli kurallardan bazıları şunlardır:
Suça Ortak Olmayın
- İnternet ortamında uygun olmayan (yasadışı) içerikleri indirmekten, paylaşmaktan veya saklamaktan kaçınılmalıdır. Bu tarz içeriklerin üretilmesi ve paylaşılmasının suç teşkil ettiği unutulmamalıdır.
- İnternet üzerinden yapılan herhangi bir paylaşımın, birdenbire milyonlarca kişiye erişebileceği her zaman hatırda tutulmalı ve çevrimiçi ortamlarda buna göre davranılmalıdır.
- Fikir ve sanat eserleri ile telif hakları ve lisanslama konusunda titiz davranılmalıdır. Telif hakkı olan materyallerin lisanssız kopyaları oluşturulmamalı veya bu materyaller indirme amaçlı kullanılmamalıdır. Sahibi olunmayan eserler topluluklarla paylaşılmamalıdır.
- Elektronik ortamlara bağlanan cihazlara, sistemlere veya sistemlerde bulunan bilgi kaynaklarına erişim yetkiniz yok ise girilemeyeceği ve kasıtlı olarak sisteme müdahale edilemeyeceği veya işleyişinde değişiklikler yapılamayacağı her zaman hatırda tutulmalıdır. Aksi takdirde, Türk Ceza Kanunu'na göre bu fiillerin suç teşkil ettiğini aklınızdan çıkarmayınız.
- Zincir mesajlara cevap verip, zincirin uzamasına neden olunmamalıdır.
- Bilgisayarlar ve bilişim ürünleri insanlara zarar vermek için kullanılmamalıdır.
- Kişi, ürettiği yazılımın etkilerini düşünmelidir.
Nezaket Kurallarına Uyun ve Türkçemize Sahip Çıkın
- Mümkünse sadece başlık yazarken büyük harf kullanın. Başlık dışında sürekli kullanılan büyük harflerin internette bağırarak konuşmak anlamına geldiği unutulmamalıdır.
- Yazışmalarda dil bilgisi kurallarına dikkat edilmeli , "mrb", "slm" gibi kısaltmalar kullanılmamalı ve dilimiz korunmalıdır.
- Espri niteliğinde yazılan cümlelerin yanlış anlaşılmamasına dikkat edilmelidir.
- Şaka amaçlı dahi olsa tehdit edici, kötü ve kaba sözler kullanılmamalıdır.
- Herkese açık tartışma ortamlarında yazışmalara dikkat edilmeli, saygılı olunmalıdır.
- İnsanların zafiyetlerinden yararlanılmamalıdır.
Özel Bilgilerinizi Paylaşmaktan Kaçının
- İnternet üzerinde görüşülen kişilerle, üye olunan sitelerde, forumlarda ve sosyal ağlarda isim, soyisim , T.C. kimlik numarası, adres, telefon gibi bilgileri özel bilgiler paylaşılmamalıdır.
- Güvenilen kişiler de dahil özel bilgilerinizi paylaşılmamalıdır. Unutulmamalıdır ki karşınızdaki kişi zannettiğiniz kişi olmayabilir.
- Hiçbir siteye gereğinden fazla bilgi verilmemelidir.
- Tanımadığınız kişiler sosyal ağlarda size arkadaşlık teklifi gönderebilir, bu teklifler kabul edilmemelidir. Unutmayın! karşınızdaki kişi sizin yaşınızdaymış gibi davranabilir, bunu asla bilemezsiniz. Bu kişilere eviniz, aileniz, okulunuz, maddi durumunuz gibi bilgiler vermekten kaçının. Fotoğraf ve video göndermeyin.
- İnternette gezinirken reklam veya bilgi çalmak amaçlı "Tebrikler, ödül kazandınız, ödülünüzü almak için tıklayın!" gibi aldatıcı resim ve yazılara tıklanılmamalıdır.
- Bu sitelere asla cep telefonu, adres gibi bilgiler verilmemelidir. Hiç farkında olmadan ücretli servislere üye olmuş olabilirsiniz.
Güçlü Bir Şifre Oluşturun ve Kimseyle Paylaşmayın
- İnternet üzerindeki hesaplarına ait kullanıcı adı ve şifreyi kimseyle paylaşmayın, hiçbir yere yazmayın ve kimseye göndermeyin. Unutmayın, hesabınızı ele geçiren bir kişi sizin adınıza suç işleyebilir, suçu o işler ama sorumlusu siz olabilirsiniz!
- Güçlü bir şifre oluşturarak hesaplarınızı koruyun. (Güçlü şifre oluşturma yöntemlerini Gizlilik ve Güvenlik konusunu inceleyerek öğrenebilirsiniz.)
- 18 yaşından küçükseniz; internette ailenizle birlikte gezinin, ailenizin zamanı yoksa ziyaret ettiğiniz siteleri not olarak daha sonra onların görüşünü alın.
- Ailenize sormadan internetten hiçbir şey satın almayın, kredi kartı bilgisi vermeyin. İnternet üzerinden sizi rahatsız eden kişileri çekinmeden ailenize bildirin.